نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 410

دم بازی-چاپلوسی-تملق

در لاک خود فرو رفتن-کاری به کار دیگران نداشتن

زبان ریختن-سر و زبان داشتن-با چرب زبانی و شیرین سخنی کار خود را کردن

خوش پوش-شیک پوش-آن که همواره لباس تمیز و برازنده می پوشد

تحت الشعاع قرار دادن-زیر نفوذ و تاثیر قرار دادن

آتش بی‌دود(آفتاب، غضب)

اَنَک شدن-تحقیر شدن-خجالت کشیدن

پادویی کردن-فرمان برداری از استادان در مورد کارهای سرپایی-فراهم آوردن مقدمات

آب از آب تکان نخوردن-رخ ندادن جنجال و هیاهو-آرام ماندن اوضاع

از خر شیطان پایین آمدن(از لجاجت دست برداشتن، از تصمیم نادرستی منصرف شدن)

آفتاب از مغرب درآمدن(روز قیامت، رویدادی شگرف پیش آمدن)

 

رکابی-دارای رکاب-پیاده ای که به دنبال سواری بدود

زیر سری-بالش-متکا

آکِله(جذام، زن سلیطه)

بگو بخند-خوش مشرب-بذله گو
 

چه کشکی چه پشمی !-در هنگام انکار گفته می شود
آب و گِل-بر و رو-سرشت آدمی

 

 

 

الدرم بلدرم کردن(بد و بیراه گفتن، ناسزا گفتن)

زرت و پرت-چرت و پرت

 

دهان گیره-غذای اندکی که میان دو غذای اصلی می خورند

بی اشتها-بی میل به غذا

خاله خوانده-زنی که با همه طرح دوستی می ریزد

زیر غربالی-دانه هایی که به مرغ و پرنده می دهند

پالان خروس-کنایه از چیزی که وجود ندارد برای نشان دادن نداری مطلق

جوخه-کوچک ترین یگان نظامی شامل هشت نفر

خیلی آب خوردن-گران تمام شدن-هزینه ی سنگین داشتن

از سیر تا پیاز-همه چیز-با همه‌ی جزئیات

باب دهان-موافق سلیقه-مطابق میل-خوشایند

به هم بافتن-سر هم کردن-از خود درآوردن

پِخ پِخ کردن-سر بریدن در زبان کودکان

ته جرعه-باقی مانده از نوشیدنی

 

خیکی-آدم چاق و فربه

با متانت-با وقار

از بن ناخن-ذخیره-بندگی-اطاعت

چپیدن-به زور جا گرفتن

آمده(شوخی و لطیفه)

تور خوردن-برخورد کردن-به پست کسی خوردن

خر در چمن-آوای ناهنجار-هرج و مرج

بی بخار بودن-بی عرضه بودن-ناتوان بودن

توپ ِ توپ-ثروتمند-بی نیاز

تمام وقت-شامل تمام ساعت های کار

خروس قندی-آب نباتی به شکل خروس

پلاسیدن-پژمرده شدن-از دست رفتن تازگی و شادابی

 

تمام و کمال-کامل-به تمامی

راه افتادن-آغاز راه رفتن کودک-آغاز به کار کردن-روشن شدن دستگاه-رونق یافتن کسب و کار

چُش گفتن-جلوگیری کردن-مانع شدن

تق و پوق-سر و صدا-بگیر و ببند

به چوب بستن کسی-کسی را با چوب تنبیه کردن-فلک کردن
داغ دیده-مصیبت رسیده-کسی که شاهد مرگ عزیزی شده است

 
از پشه گوشت کبابی خواستن-خواهش یا انتظاری نابه‌جا و نشدنی داشتن

خیکی-آدم چاق و فربه

خارج از مرکز-مزایایی که به کارمندان خارج از پایتخت داده می شود

جفت جنین-جفت نوزاد که پرده و غشای دور جنین است

پشت اندر پشت-نسل اندر نسل

رگ زدن-بریدن شریان برای کشتن کسی

آب‌تنی(شناکردن (بیشتر به قصد تفریح و بازی))

 

زیر بار رفتن-قانع شدن-تحمل کردن

خوش مشرب-خوش معاشرت-اهل گفت و گو
بد شگون-شوم-بد اختر-بد یمن

ریق رحمت را سر کشیدن-ریغ رحمت را سر کشیدن

راحت باش-خطابی به سربازان به هنگام آموزش نظامی برای اندکی استراحت
 

حاشیه نشین-تهیدستان ساکن در کناره های شهر

روغن کاری-روغن زدن به هر نوع دستگاه

از چشم افتادن(مورد بی مهری قرار گرفتن ، بی‌اعتبار شدن)

دررفت-خرج و هزینه-مقابل درآمد

خط آوردن-مدرک کتبی ارایه کردن

اوضاع کسی را بی‌ریخت کردن-زندگی کسی را آشفته کردن-کاسه کوزه‌ی کسی را به‌هم ریختن

از دهان مار بیرون آمدن(هیچ کجی در کسی نبودن، راست بودن)

کسی را اذیت و آزار کردن

خرده ریز-اثاثه ی اندک و کم مصرف-آشغال

بند شدن در جایی-قرار یافتن-ساکن شدن-آرام گرفتن

پیر هافهافو-سخت پیر-پبری که دندان هایش ریخته است

 
چیزیش شدن-رازی در دل داشتن-حال غیر عادی داشتن

از شوخی گذشته(حالا برسیم به مطالب جدی)
رژیم داشتن-برابر دستور پزشک غذا خوردن-برخی غذاها را نخوردن
برگشتن ورق-دگرگون شدن اوضاع-تغییر کردن حال و احوال

خرت به چند-کی از تو پرسید؟ به حساب آوردن-اعتنا کردن

روضه خواندن-سخنان بی فایده گفتن-آه و ناله کردن

حرف پوچ-سخن بی معنی

اوقات‌تلخی(ترش‌رویی، عصبانیت)

داو-نوبت بازی

خوشمزگی-شوخی کردن-بذله گفتن

 

درش را گذاشتن-سکوت کردن-خاموش شدن

پس کشیدن-به عقب کشیدن
پس کله ی کسی زدن-کسی را به کاری واداشتن

زبان درازی کردن-با گستاخی و بی ادبی خارج از حد خود سخن گفتن

حکایت-بسیار مهم-چیز عجیب

بدلی-تقلبی-جنس بد

جاپایی برای خود باز کردن-خود را به جایی بند کردن
زنگ دندان ماندن-زمان درازی گرسنه ماندن

خیابان گردی-بی کاری-ولگردی

جاخالی کردن-خود را کنار کشیدن

 
رج زدن-ردیف ایستادن-صف بستن-نوشتن مشق به ترتیب عمودی

زبان کسی گرفتن-لکنت زبان داشتن
دان-دانه-چینه

 

دماغ را بالا کشیدن-اظهار نارضایتی کردن

خون سیاوش-انگیزه ای که سبب نابودی دو خانواده-دو شهر یا دو کشور شود

اصحاب منقل(اهل گفت‌وگو و سخن)

دزد حاضر و بز حاضر-می توان همه چیز را دید و داوری کرد

آستین بر چشم گذاشتن(پنهان گریستن)

چهار پادار-کسی که حیوانات باربر دارد و با آن ها کار می کند

خیس گذاشتن-در آب ریختن آرد برای تهیه ی خمیر

 

 

تیر و ترقه شدن-سخت خشمگین شدن-ناگهان از جا در رفتن و ناسزا گفتن

 

زیر آبکی-شنای زیر آب-پنهانی

بُز آوردن-بد آوردن-بد شانسی آوردن

دوری و دوستی-دوری برای دوام و پایداری دوستی لازم است
اهل عمل(کسی که کم‌تر حرف می‌زند و بیش‌تر عمل می‌کند)
جاصابونی-ظرفی که صابون را در آن می گذارند
دَم گرفتن-همنوایی کردن در خواندن و سرود-کنایه از توافق و پشتیبانی

دهان به دهان گذاشتن-دهان به دهان شدن

جیره خوار-کسی که از جایی یا کسی جیره و مزد دریافت می کند-مامور

دو بامبی-دو دستی-با دو دست

تفنگ شکاری-تفنگ ویژه ی شکار
حق و حساب دان-لوطی منش-پای بند به آداب و رسوم اجتماعی
از سر نو(دوباره)

روی دست کسی ماندن-به فروش نرفتن-باد کردن

رنگ-حیله-نقشه-تدبیر

آجیل مشکل‌گشا-آجیلی که برای گشایش کار می‌خرند و بین مردم متدین پخش می‌کنند

پسله خور-آن که نزد دیگران کم می خورد و در نهان بسیار
دامن به کمر زدن-آماده شدن-آستین بالا زدن

 

زن ذلیل-مردی که مطیع محض زنش است

ریق افتادن-ریغ افتادن

ریش بابا-نوعی انگور درشت دانه

خاصه پز-نانوایی که نان خوب می پزد

تور خوردن-برخورد کردن-به پست کسی خوردن

 

تخت کردن-هموار کردن-پر کردن-کامل کردن

این خط و این نشان(عبارتی تهدیدگونه برای منع کسی از چیزی یا انجام کاری، نگویی که نگفتم.)
 

از گرد راه رسیده-تازه‌وارد-هنوز به کار دیگری نپرداخته

دلال بازی-به شیوه دلالان از راه مبالغه و دروغ کاری را بزرگ جلوه دادن-واسطه گری

اشکنک سرشکنک داشتن(با خطر همراه بودن)

خاله خواهر خوانده-نگا. خاله خاک انداز

 

ار زبان کسی(از قول کسی)

خجالت کشیدن-شرمنده شدن

تمرگیدن-با تحقیر و خشونت نشستن

 

چار میخ-اذیت و آزار سخت

دَقی-صدای کوبیدن چیزی به چیزی

بازوبند-نواری که به نشانه ی معینی بر بازو می بندند

چای صاف کن-وسیله ای نوردار برای صاف کردن چای به هنگام ریختن به استکان یا فنجان

توی هم رفتن سگرمه-گره بر ابرو زدن بر اثر خشم

چوب پنبه-چوبی سبک برای بستن سر بطری

تزئیناتی-کسی که کارش تزیین است
حیوان-نوعی دشنام به کسی که کاری را از روی بی شعوری کند

رنجیده کردن-آزرده ساختن-رنجانیدن

پشتی کردن-حمایت کردن-یاری کردن

به زمین انداختن روی کسی-در خواست کسی را رد کردن

 

جفتک پراندن-لگد زدن-بد رفتاری کردن-مخالفت کردن

 

 

حرف را خوردن-ناگهان سخن را بریدن و خاموش شدن

دریافت-گرفتن-ادراک
امن و امان(بدون بیم و هراس)

زیر گوش کسی زدن-به کسی سیلی زدن

بفرما زدن-تعارف کردن

دایی قزی-دختر دایی

جا-رختخواب-بستر

خون مردن-منجمد شدن خون در زیر پوست بر اثر ضربه

 

چار دیواری-خانه

خانه نشین شدن-از کار بی کار شدن-معزول شدن
خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت

آفتاب‌رو-جایی که آفتاب بر آن بتابد

حاشا و کلا-هرگز-ابدن-به هیچ وجه
آفتاب‌نشین(بیکاره و تنبل)

آبجی خاک‌انداز(زن فضول و خبرچین)

خر آوردن-بدبخت شدن

زیش ریش شدن دل-سخت ناراحت شدن-به گریه افتادن و از حال رفتن

چل گُل-روغنی با خاصیت دارویی

پنجول-پنجه ی گربه و مانند آن

جزغاله-سوخته-زغال شده

حمله کردن-یورش بردن

 

حساب-هزینه-مخارج-میزان طلب

بی مناسبت-نابجا-نامربوط

خودنویس-قلمی که جوهرش را با خود دارد

جیب کنی-اخاذی-به خرج انداختن دیگران

پاتوغ-محل گرد آمدن

دل پُر داشتن-کینه و دلخوری دیرینه داشتن

بغل پر کن-دختر یا زن چاق

راه اندازی-راه انداختن

رفته رفته-کم کم-خرد خرد-یواش یواش

 

تخم دو زرده کردن-کاری بزرگ انجام دادن

رمباندن-خراب کردن

به خط کردن-به صف کشیدن

دَدَر-بیرون-کوچه

پالان کسی را لوخ کردن-به قصد فریب از کسی تعریف کردن

 

آزار داشتن(انجام کاری به قصد اذیت دیگری، کرم داشتن)

دبوری-بی سر و پایی-ولگردی

زر اومدی قرمه سبزی-سخنی توهین آمیز برای کسی که به قهر می رود یا تهدید به رفتن می کند

از کرگی دم نداشتن خر-نهایت پشیمانی و انصراف از ادامه‌ی کاری
جیک در نیاوردن-صدایی در اعتراض بر نیاوردن-کم ترین اعتراضی نکردن

آلکلی-معتاد به الکل
پارسنگ برداشتن عقل کسی-خل بودن-دیوانه بودن

رک گویی-صاف و پوست کنده حرف زدن
حرامزاده-فرزند نامشروع-آدم بسیار زرنگ و مکار
خاصه فروش-فروشنده ی جنس های مرغوب و برگزیده
آب در چشم نداشتن(شرم و حیا نداشتن)

زیر پای کسی را جارو کردن-سبب اخراج کسی از کاری یا جایی شدن

آن روی کسی بالا آمدن-خشمگین شدن

دایی-برادر مادر-لقبی برای ابراز صمیمیت

پا اندازی-واسطه ی اعمال نامشروع شدن-جاکشی
پالان خر دجال-کار پایان ناپذیر

پَر دادن-دل و جرات دادن-مفت و مسلم از دست دادن

افت کردن(کاهش یافتن، کم شدن)

دندات روی جگر گذاشتن-طاقت آوردن-تحمل کردن-تاب آوردن

حال آوردن جگر-بریدن صفرای جگر با چیزهای ترش مزه

چُش-کلمه ای که خر را ار رفتن و حرکت باز می دارند

از هفت خوان رستم گذشتن-موانع و مشکلات متعددی را پشت سر گذاشتن

اهل حال-دوستدار تفریح و خوش‌گذرانی

آدم مقوایی-بی‌اراده-کسی که هیچ‌کاری نمی‌کند

زهرمار کردن چیزی-مانع از لذت بردن از چیزی شدن
خارج از مرکز-مزایایی که به کارمندان خارج از پایتخت داده می شود

خاطر داشتن-به یاد داشتن

چشم کار کردن-دیدن

 

خواهر و مادر گفتن-دشنام خواهر و مادر به کسی دادن

زیادی-اضافی-بی مصرف-خارج از حد

پته بستن-سد بستن در جوی های شیب دار

 

تو دل برو-با نمک و گیرا-کسی که مورد توجه قرار می گیرد
آب بردار(دوپهلو، کنایه‌آمیز)
زیر پِل کسی را زدن-کسی را راندن و دور کردن
دهن دره-خمیازه
پُخت-هر نوبت از پختن
آبِ خشک-آب بسته

دل توی دل نبودن-بی تاب و بی قرار بودن

خانه خانه-سوراخ سوراخ-شطرنجی

پنج زاری-سکه ی پنج ریالی-پنج هزاری

ساییدن دندان ها به یکدیگر به هنگام خشم یا در خواب
پا گرفتن-رشد کردن-استوار شدن-سر و سامان یافتن-رونق گرفتن

به روز سگ افتادن-بدبخت و بیچاره شدن-به فلاکت افتادن

خط هوایی-راه هوایی-مسیر هواپیما

خرده خرده-کم کم-رفته رفته

ریسه کردن-ردیف کردن-قطار کردن-پشت سر هم قرار دادن

چرخی-کبوتری که در آسمان معلق می زند-کسی که روی چرخ و گاری چیزی می فروشد

چندش-لرزش ناگهانی بدن-حالت نامطبوع

خوره-جذام-آکله

تخت شدن-صاف و هموار شدن-کاملا نشئه شدن

زود رنج-نازک دل-حساس

خون به پا کردن-دعوا و آشوب راه انداختن-سر و صدا و جنجال کردن

جای سفت-وضعیت سخت

چس و فس-اسباب خرده ریزه ی ناقابل-خرت و پرت

دستبوس-زیارت-دیدار-شزفیابی

جا ماندن-فراموش شدن
چپ دادن-رد کردن

 

ز ِق ز ِق-گریه ی بریده بریده ی بچه

خوش ریخت-دارای هیکل برازنده

آتش‌پاره(شوخ و شنگ، فرز و چالاک، کرم شبتاب)

زَوال-مست مست-لول

 

آهنگ ریپ‌دار-آهنگی که یک ضرب آن کم باشد

زهرمار سلطان-ترش رو-اخمو

تیپ یکدیگر زدن-با هم دعوا کردن

انگشت زدن-انگشت در چیزی فرو بردن-امضاء کردن با اثر انگشت
حساب بی حساب-سر به سر-این به آن در-مساوی-هیچ به هیچ
 

زهرمار سلطان-ترش رو-اخمو
خایه مالی کردن-چاپلوسی کردن-نگا. دستمال ابریشمی داشتن

تاپاله-سرگین خشگ شده ی گاو برای سوختن
دست به دهن-کسی که به اندازه ی مخارجش درآمد روزانه دارد-آدم کم درآمد و تهی دست

از پشت خنجر زدن(به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای در آوردن)

چیز خور کردن-خوراندن سم یا موادی که رمالان و دعانویسان تجویز می کردند

اصل‌ کاری(مهم‌ترین چیز یا شخص)

تک روی-عمل بدون توجه به جمع
چیز-آلت تناسلی
آب از لب و لوچه‌ی کسی سرازیر شدن(تمایل شدید داشتن، به طمع افتادن)

ترکه-آدم باریک و بلند

خاله ی خر عمه ی گاو-بسیار نفهم-از اصل و نسب نادان

دوا شور-شستن فرش با نوعی دوای جلا دهنده

به همین نزدیکی-به همین زودی-بزودی

آفتاب کردن(برای خشک کردن جلو آفتاب گذاشتن)

زبان گیره-وسیله ای که پزشک با آن زبان بیمار را هنگام معاینه گرفته و نگاه می دارد
آشیخ روباه-آب‌زیرکاه-مکار

چشم سفید-گستاخ-حرف نشنو-پر رو

 

 

افندی پیزی(به‌ظاهر شجاع و در واقع ترسو، پهلوان پنبه)

روغن داغ-روغن گداخته

 

دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن
جا افتادن-سر جای خود آمدن

از چیزی زدن(از مقدار چیزی کسر کردن)
در آمدن از جلوی کسی-با کسی مقابله به مثل کردن-در برابر کسی مقاومت کردن

خودفروشی کردن-فاخشگی کردن-خیانت کردن

دوربین انداختن-دید زدن-چشم چرانی کردن

خشتک کسی را سر او کشیدن-نگا. خشتک کسی را پاره کردن
دل دار-دلیر-شجاع-معشوق

در قال را گذاشتن-به سکوت برگزار کردن-مسکوت گذاشتن

 

 

پای کسی لب گور بودن-به آخر عمر رسیدن-بسیار پیر شدن

دهان گیره-غذای اندکی که میان دو غذای اصلی می خورند

تنگاب آمدن-به جان آمدن

روغن حیوانی-روغنی که از جوشاندن و تصفیه ی کره به دست می آورند-روغن زرد

زنده باد-باقی و شاداب و فرخنده باد
بی سر و سامان-مفلس-محتاج-آشفته-درهم ریخته-پریشان

خواستگار-کسی که به پسندیدن و گُزیدن دختر یا زنی می فرستند