بهترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 401

دست آمدن-به دست آمدن-پیدا شدن-حاصل شدن
جوش جوانی-جوشی که بر صورت یا کمر جوان ها می زند-جوش غرور

تخت قاپو کردن-چادر نشینان را در جایی ساکن کردن

بازار شام-جای شلوغ و در هم و بر هم

تریش-پارچه یا پوست بلند و باریک
بد اخم-عبوس و ترشرو

الانه(همین حالا، هم اکنون)

آب و خاک(میهن، دیار)

آب به ‌زیر کسی آمدن-سراسیمه شدن
دراز کشیدن-خوابیدن-به پشت خوابیدن-مدتی کوتاه خوابیدن
چفت و بست نداشتن دهن-راز نگهدار نبودن

آواز کوچه‌باغی-آوازی که جاهل‌ها می‌ خوانند و یکی از گوشه‌های دستگاه شور است

دورادور-اطراف-پیرامون-گرداگرد

خبرکشی کردن-سخن چینی کردن

رفت و روب-جارو و پارو-خانه تکانی-تمیز کردن منزل

ته دار-پایه دار

جُستن-چیز گمشده را یافتن

آس و پاس-در نهایت تهیدستی-بینوا-مفلس
چراغ خواب-چراغ کم نوری در اتاق خواب
دیر کردن-تاخیر کردن

ته کیسه دار-کسی که دارای مالی است و در برابر حوادث مادی دوام می آورد

پرت از مرحله-دور از اصل موضوع

دست نماز-وضو

پیش خور-از پیش گرفتن حقوق مقرری

به تور زدن- به تور انداختن

چنبره زدن-حلقه زدن

دماغ چاق بودن-سر حال بودن-تندرست بودن

 
دست خوش !-آفرین

بنده منزل-خانه ی من
برادر دینی-هم کیش-هم مذهب

بابا ننه دار-خانواده دار-اصیل-صاحب نام و نشان

زبان گز-چیز تند و تیز

چربیدن-برتر بودن-پیش بودن

چیز خور-مسموم شده

 

 
خانه خراب کن-بدبخت کننده-زیان رساننده

آینه‌ی زانو-برآمدگی زانو
الم‌شنگه-هیاهو-آشوب-جنجال-داد و قال

چاق بودن دماغ کسی-سالم و سرحال بودن

بد سابقه-بد پیشینه-دارای گذشته ی بد

خیسیدن-خیس خوردن-خیس شدن

خونین و مالین-زخمی-خونی شده

حق آب و گل-امتیاز-اعتبار

به دم و دود رسیدن-سر و سامان یافتن

چروک انداختن-چین انداختن

دم خود را روی کول گذاشتن-گریختن-شکست خورده رفتن

پَر جبرئیل-چیز کمیاب و نادر-پول

حسابی-معقول-مورد اعتنا-کاملن

 
پا روی دم کسی گذاشتن-کسی را آزردن و به کینه جویی برانگیختن

زیر زانویی-رشوه ی مختصر و نهانی

جسته گریخته-گاه گاه-اتفاقی

خطب کسی کج بودن-نگا. پالان کسی کج بودن

چار-کوتاه شده ی عدد چهار-مترادف چشم

از خیر چیزی گذشتن-از چیزی صرفنظر کردن

جا آمدن حواس-به هوش آمدن

 
تیغ زدن-باج گرفتن-پول گرفتن و پس ندادن-جیب کسی را خالی کردن

زیر سری-بالش-متکا

از پا ننشستن(سماجت ورزیدن، از کوشش دست نکشیدن)

آدم بی‌معنی-آدم بی‌خود

بالا آمدن گندکاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده
آهوی خاور-آفتاب

آتش‌پاره-شوخ و شنگ-فرز و چالاک-کرم شبتاب

از این دنده به آن دنده غلتیدن-از درد یا فکر و خیال نخوابیدن

چادر شب-پارچه ای که رختخواب را در آن می پیچند

دق مرده-گرفتار شده به بیماری دق-غمگین

پِر پِری-سخت نازک و باریک و تنگ

 

اخلاق سگی-تندخویی بیش از اندازه-ناسازگاری با همه

دل گرفتن-غمگین شدن-متاثر شدن

زخمه-ضربه ای که برای نواختن به تار می زنند.

حرف روی حرف کسی آوزدن-برخلاف حرف کسی چیزی گفتن-با حرف کسی مخالفت کردن

آب نخوردن چشم(امید نداشتن)
حبف و میل-ریخت و پاش

تلَکه-پول یا چیزی که با فریب و چاپلوسی از کسی بگیرند
پشه کوره-پشه ی ریز

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن

چای قندپهلو-نگا. چای دیشلمه

خاله وارسی-فضولی-تحقیق بی مورد

آیه آمدن-سوگند یاد کردن-به قرآن سوگند خوردن

دست بالا را گرفتن-حداکثر را فرض کردن

راه راه-دارای خطوط موازی

پا به راه-سر به راه-آدم اهل و درست و حسابی

بلند بالا-قد بلند

بر و بیا داشتن-رفت و آمد بسیار داشتن-دم و دستگاه داشتن
در هم بودن-پریشان بودن-پکر بودن-نگران بودن

به هدر دادن-تلف کردن-تباه کردن-از دست دادن

از خوشحالی در پوست نگنجیدن-از شادی سر از پا نشناختن

زَوال-مست مست-لول

پس گذاشتن کسی-از کسی جلو افتادن
دبه در پای شتر انداختن-در میان مردم فتنه انگیزی کردن

زهرآب-ادرار-شاش-پیشاب

افتادن به گردن کسی(به کسی تحمیل شدن)

چاشته بندی-ته بندی

پس دیدن هوا-اوضاع را نامساعد دیدن-احساس خطر کردن

 

تو دماغی-صدایی که بخشی از آن از بینی برآید

تلکه بندی-چیزی سرهم بندی شده و آسیب پذیر

برداشتن-قبول کردن-اختیار کردن

خبرچینی کردن-سخن چینی کردن-خبر از جایی به جایی بردن-جاسوسی کردن

آرتیست‌بازی-انجام کارهای غیرعادی
حکیم باشی را دراز کردن-مجازات کردن بی گناه

راست و حسینی-رو راست-بی شیله پیله
ارزیاب(کسی که بها و ارزش پولی چیزی را تعیین می‌کند)

حمله کردن-یورش بردن

زیر ابرو برداشتن-آرایش ابرو از طریق برداشتن موهای زاید زیر ابرو

دو لا پهنا-پارچه ای که عرض آن دو برابر عرض پارچه های معمولی است

خپله-چاق و کوتاه قد

کسی را اذیت و آزار کردن

افطاری(خوراکی که برای گشودن روزه می‌پزند)

آوار شدن سر کسی(بی‌خبر نزد کسی در آمدن)

خورد و برد-افراط و زیاده روی-ریخت و پاش-تعدی و تجاوز

آفتاب کردن-برای خشک کردن جلو آفتاب گذاشتن
از پیش بردن-با موفقیت انجام دادن

بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری

تو لاک خود رفتن-با کسی کاری نداشتن-توی عالم خود بودن

تیغ کسی بریدن-اعتبار و زور داشتن- خر کسی رفتن

 

جیره-سهم معین

پا گذاشتن-وارد شدن-رسیدن

از دل و دماغ افتادن(شور و نشاط خود را از دست دادن، بی‌حوصله شدن)

بُز آوردن-بد آوردن-بد شانسی آوردن

بنا بودن-قرار بودن

دو لا پهنا حساب کردن-دو برابر بهای خقیقی حساب کردن

آخر و عاقبت-نتیجه‌ی خوب

 

 

جارو کردن زیر پای کسی را-موجب اخراج کسی از کاری یا جایی شدن

خال به خال-خال خال

آب را گل آلود کردن-برای سود خود کارها را به هم زدن

اجابت کردن معده-قضای حاجت

حیاط خلوت-حیاط کوچکی در جلو یا پشت خانه

بزمجه-سوسمار-درحالت دشنام به کودکان می گویند
حلال یابی-طلبیدن نزد دیگران تقاضای گذشتن از تقصیر خود را کردن
تعارفی-کسی که بیش از اندازه اهل تعارف است-قابل پیشکش

بیرون روش-اسهال-شکم روش

 

دوربین انداختن-دید زدن-چشم چرانی کردن

دست را بند کردن-به کاری مشغول کردن
خرید خدمت-فروختن خدمت کارمند به اداره-پرداخت پول برای نرفتن به خدمت سربازی

حکایت-بسیار مهم-چیز عجیب

چهلم-چهلمین روز درگذشت کسی

تریاک مال-کسی که تریاک را برای فروش لوله می کند

 
دو علی گلابی آمدن-بچه ترساندن-تهدید توخالی کردن-توپ و تشر آمدن

تکیه کلام-آن چه که در موضوع اثری ندارد ولی پی در پی تکرار کنند

 
به دهان کسی نگاه کردن-مطیع به گفته ی کسی بودن-حرف کسی را بکار بستن

باب-مرسوم-معمول

جلو پوزه ی کسی را تیغه گرفتن-جلو فضولی های کسی را گرفتن

به دل گرفتن-رنجیده خاطر شدن

ترش کردن-عصبانی شدن

خوابگوشی-سیلی-کشیده

این پهلو آن پهلو شدن(این دنده آن دنده شدن، غلتیدن از پهلویی به پهلوی دیگر)

چرچر کردن-از ثروت بادآورده ای روزگار گذراندن

چیدن و واچیدن-آراستن-در جای خود گذاشتن

دَم کردن-ریختن آب جوش روی چای و مانند آن و حرارت دادن آن ها-گذاشتن برنج جوشانده بر روی آتش تا آب آن بخار شود

 
خوردن سر کسی-سبب مرگ کسی شدن-کسی را دق مرگ کردن-در نتیجه ی پرحرفی کسی را کلافه کردن

بخاری از کسی بلند نشدن-به حال دیگری سودی نداشتن-توانایی و برش نداشتن

زدن به چاک-در رفتن-جیم شدن

به تخته زدن-در مقام تعریف و چشم نخوردن کسی بکار می برند
خام عقلی-حماقت-دیوانگی
آب از آتش برآوردن(کار محال کردن)
با کله-دانا-چیز فهم-خردمند

چار شاخ ماندن-بی حرکت ماندن به علت درد کمر یا از روی ترس یا تعجب

خوش سر و زبان-خوش سخن-شیرین گفتار-حراف
حنز پنزر-نگا. خرت و پرت

دون-برنج خوب نپخته-دانه هایی که به پرندگان می دهند

دو رگه-از دو نژاد محتلف

خاتم کاری-نشاندن استخوان در چوب برای نقش و نگار دادن

آن سرش ناپیدا بودن-برای نشان دادن حد کمال و مبالغه به‌کار می‌رود

 

چاره ساز-خداوند

از جا پریدن(یکه خوردن، عصبی شدن)
به روز کسی افتادن-وضعی مانند وضع کسی پیدا کردن

پشت اندر پشت-نسل اندر نسل

خروار-کنایه از مقدار زیاد

 

بنگی-معتاد به حشیش

راه پیدا کردن-جستن راه حل برای مشکل-به نحوی در جایی وارد شدن

ته دیگ-برنج برشته شده و چسبیده به ته دیگ و یا چیزی که زیر برنج در ته دیگ بگذارند

اُمُل(عقب‌افتاده، قدیمی)

اول چلچلی(تازه به چهل سالگی رسیدن (اول بلوغ و خوشی))

خیکی-آدم چاق و فربه

حق دادن-تایید کردن

پر افاده-متکبر-مغرور

از حساب پرت بودن-در اشتباه بودن

بله قربان-در حالت احترام در جواب مثبت می گویند-مجازا به معنی تملق است

آیه آمدن(سوگند یاد کردن، به قرآن سوگند خوردن)

دادار دودور-عِرض و ناموس زن-آلت تناسلی مرد-هارت و پورت

آب نخوردن چشم(امید نداشتن)

دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز

آدم ثانی-حضرت نوح

پیر شَوی-عمرت دراز باد

 
دستمال ابریشمی برداشتن-چاپلوسی کردن-تملق کردن

پنج دری-اتاقی که پنج در دارد

 

چشم خوردن-نظر خوردن

چسش دادن کاری را-لفت و لعاب دادن-بیش از اندازه مهم وانمود کردن

ته مانده-آن چه که از خوردن باقی مانده است

چَپَل-چَپَل کسی که خود را به چیزهای ناشایست آلوده کند-نکبتی

ترقه فرنگی-بچه ی شرور
تو دهن کسی زدن-با سخنی درشت به کسی پاسخ دادن

از مرحله پرت بودن(یکسره بی‌اطلاع بودن)

پر نفس-پر چانه-پر حرف-کسی که در دویدن نفسش دیر تنگ شود

ته گرفتن-سوختن غذا
 

در کردن-بیرون کردن-کم کردن-الک کردن
دل داشتن-جرات داشتن-دلیر بودن
پیش تختی-پله مانندی برای رفتن به روی تخت مرتفع

بسلامت-همراه با تندرستی-تندرست-در پاسخ به خداحافظی گفته می شود
دندان کسی را شمردن-رگ خواب کسی را به دست آوردن-کسی را تحت تاثیر و نفوذ قرار دادن

 

آب باریکه-درآمد اندک اما مرتب

تند رفتن-دور برداشتن-زیاده روی کردن-از حد خود تجاوز کردن

آمد نیامد داشتن(روی دادن واقعه‌ای که احتمال فرخنده و نحس‌بودن هر دو در آن هست)

رد خور نداشتن-قطعی بودن-حتمی بودن-قابل رد نبودن
جیک در نیاوردن-صدایی در اعتراض بر نیاوردن-کم ترین اعتراضی نکردن

دبنگ-احمق-کودن

دست و دل باز-بخشنده-جوانمرد

پاک-به کلی-یکسره
اِرا-هنگامی که کسی نمی‌تواند و یا نمی‌خواهد به چرایی پاسخ دهد آن را به طنز می‌گوید

پا سوخته ی کسی شدن-عاشق کسی شدن-زیان بردن به علت دوستی با کسی

دم و دستگاه چیدن-اسباب و آلات چیدن

جگر-عزیز-عزیز دلم
بشقاب پرنده-سفینه ی بشقاب مانند که از کهکشان آمده است . چیز پرنده ی ناشناس

جهیزیه-نگا. جهیز
 

به یک تیر دو نشان زدن-با یک اقدام دو کار انجام دادن-با یک کار دو نتیجه گرفتن

 

پیش کردن در-بستن در

درجه-تب سنج-مرتبه ی نظامی
به کله ی کسی افتادن-به سر کسی زدن-به وسوسه افتادن

به جلز و ولز افتادن-به گریه و التماس افتادن
زد و بندچی-توطئه گر-ساخت و پاخت کننده

دوری و دوستی-دوری برای دوام و پایداری دوستی لازم است
خرچه-در مقام توهین به بچه می گویند

تاب-کجی چشم- طاقت و تحمل

بیدار خوابی-خواب سبک-بیدار شدن پیاپی

ترتیب کسی را دادن-کسی را تنبیه کردن-به حساب کسی رسیدن

 

 

تو روی کسی چیزی گفتن-رو در روی کسی چیزی گفتن

پِر پِر-در زبان کودکان : صدای پریدن پرنده

تو تاریکی رقصیدن-بدون آگاهی کاری را کردن-بی موقع کاری را کردن

 
رفتن تو هم-به فکر فرو رفتن-غمگین شدن-پریشان خاطر شدن
چُسک-دمپایی-کفش سبک و راحت

آخِی-صوتی برای تاثر یا شادی
چُسَکی-کم دوام و سرهم بندی شده

 
جریحه دار کردن-زخمی کردن-رنجاندن-دل شکستن

 

ته ریش-ریش اندک

اهل و نا اهل-کس و ناکس-نجیب و نانجیب

فرمان چرخیدن به سمت چپ در آموزش نظامی

دلبخواهی-دلبخواه

دول-آلت مردی به زبان کودکان
 

پا در هوا-بی اساس-بی اصل-غیر قطعی
ده کوره-ده یا شهر کوچک عقب افتاده و بدون امکانات

راستی راستی-حقیقتن-واقعن

ز ِله-ستوه-عجز
جو گندم-جویی که به گندم شباهت دارد-یک در میان بودن دو چیز
اختر شمردن-شب‌بیداری

دَم نقد-آماده-حاضر

دومندش-دوم از آن

التفاتی(داده شده، مرحمتی، اعطا شده)
آب و گاوشان یکی بودن(شریک و همدست بودن)

دست و پا چلفتی-بی عرضه-نالایق-بی دست و پا

زیر کردن-کسی را زیر وسیله ی نقلیه گذاشتن که موجب آسیب یا مرگ او شود

پاشنه ی دهان را کشیدن-دشنام فراوان دادن

 

 

اَل اَمان(زینهار، پناه بر خدا)

دو دستی تقدیم کردن-با رضایت خاطر و احترام دادن

چل مرد-مرد کوتاه قد

پیله کردن دندان-ورم کردن لثه

دود گرفتن-پُک زدن

ترکمون زدن یا کردن-دست به آب رساندن-ناشیانه کاری را انجام دادن-زاییدن

خجالت زده-شرم زده-شرمگین

آب شدن-شرمنده شدن-رفتن آبرو-به فروش رفتن کالا

چاشنی زدن-ریختن یا زدن چاشنی به غدا

جفت کردن صدا با ساز-هماهنگ کردن صدای ساز توسط کوک

دستکاری-دست بردن در چیزی

رسیدن-مواظبت کردن-مورد لطف قرار دادن

زیر جلد کسی رفتن-کسی را فریب دادن-اغفال کردن

دور برد-دارای برد زیاد

ارواح بابات-به هنگام سرزنش برای ناکام شدن در کاری گفته می‌شود

هرماری-ز خوردنی یا نوشیدنی تلخ-کار سخت و دشوار
بچه پس انداختن-فرزند به دنیا آوردن
راه بردن-بلد بودن-دانستن-اداره کردن-سامان دادن

چس گره زدن-نهایت خست به خرج دادن
دو لبه-دارای لب کلفت

داغ باطل خوردن-از کار افتادن-از رونق و رواج افتادن

دق کُش کردن-سبب مردن کسی از غم و اندوه شدن

خارش گرفتن-به خارش افتادن بدن
زر زر کردن-غر زدن-گریه کردن شدید

خاطرجمع شدن-مطمئن شدن
دشت-فروش اول کاسب-نخستین پول دریافتی کاسب

خدا داده به فلانی-بختش یار بوده

دوا گُلی-دوا قرمز-پرمنگنات

چله ی زمستان-سرمای سخت

خاصه فروش-فروشنده ی جنس های مرغوب و برگزیده

روغن داغ-روغن گداخته

انگشت‌شمار(کم، معدود)

زرت و پرت-چرت و پرت

 
اشک کسی دم مشکش بودن-سخت زود رنج بودن-زود به گریه افتادن

بغل گرفتن-در آغوش گرفتن

چاچولی-زبان بازی-حقه بازی

جاشو-باربر
بازیگوشی کردن-بازی دوست بودن-سبکی کردن-شوخ بودن

آب از لب و لوچه‌ی کسی سرازیر شدن(تمایل شدید داشتن، به طمع افتادن)

پیاله فروش-میخانه چی

پر روده-پرچانه-روده دراز

خوشی زیر دل کسی زدن-به بخت خود پشت کردن-موقعیت خوب را با ندانم کاری از دست دادن

پاورچین-آرام و بی صدا راه رفتن

خودداری-امتناع-خویشتن داری-شکیبایی

از جیب خوردن-در آمد نداشتن-از بس‌انداز خرج کردن
زیر آرنجی-بالشی که هنگام دراز کشیدن زیر دست و آرنج می گذارند

چرب و چیلی-پر چربی-پر روغن

 

 

 

آکَل(آقای کربلایی)

پته ی کسی روی آب افتادن-راز کسی فاش شدن-رسوا شدن

دلخوری-گله-شکایت-اوقات تلخی

تو روی کسی ایستادن-شرم و حیا را کنار گذاشتن و با کسی مخالفت کردن

درد و بلای کسی به جان خوردن-تعبیری تحقیرآمیز برای مقایسه ی دو نفر با یکدیگر که این یکی صفات آن دیگری را نداشته باشد

خوردن-مغلوب شدن-شکست یافتن-فرودادن

 

 

پَرپَر زدن-به سختی جان کندن-بی تابی بسیار کردن

جِر خوردن-پاره شدن

چاق شدن-بهبود یافتن-درمان شدن

داریه نم کن-کسی که پوست داریه را نم می زند تا نیکو بنوازد-چاپلوس

خرابی کردن-نگا. خرابی بالا آوردن

چرخ کار-کسی که با چرخ خیاطی کار و زندگی می کند

از سر کسی زیاد بودن(بیش از حد توانایی و ظرفیت کسی بودن)

تور انداختن کسی-گیر آوردن کسی علیرغم میل او

زیر خاکی-آن چه که از زیر حاک بیرون آید
چیله جمع کردن-گردآوردن چیله

اوراق(قراضه، اسقاط، ازکارافتاده)

پیاز خرد نکردن به ریش کسی-از کسی ترسی نداشتن-به کسی اعتنایی نداشتن

دهن کسی گرم بودن-خوش سخن و مجلس آرا بودن

دم خروس در دست داشتن-بهانه داشتن
چموش-سرکش-یکدنده
دو زاری-سکه ی دو ریالی
پهلو فنگ-نگاه داشتن تفنگ به موازات و عمود بر زمین

آواز کوچه‌باغی(آوازی که جاهل‌ها می‌ خوانند و یکی از گوشه‌های دستگاه شور است)

خاکروبه ای-سپور-آشغالی

از مخ معاف بودن-دیوانه بودن

 

خرج رو دست کسی گذاشتن-کسی را در خرج انداختن

چرب دست-ماهر-زبر دست

ته صدا-صدای خوش ولی کم مایه

دَم کرده-پر رطوبت-باد کرده

آب تاختن-پیشاب کردن

خورد و خوراک-خوردنی-آذوقه

بند نشدن سنگ روی سنگ-نا آرام بودن اوضاع-وجود نداشتن نظم و امنیت

از شیر گرفتن-به دوره‌ی نوزادی پایان دادن

چشم سفید-گستاخ-حرف نشنو-پر رو

روی خود کشیدن-رو کشیدن

چشمک-ایما و اشاره به چشم

 
رو به راه-آماده-مهیا-منظم

زور-اجبار-الزام

اسم شپش کسی منیژه خانم بودن(خودبزرگ‌بینی احمقانه داشتن)

بغل دست-کنار دست-پهلوی دست

تیپ هم-جور-هماهنگ-متناسب
خاله خاک انداز-همنشین سر و زبان دار

دستک دمبک-بهانه-دستاویز-پاپوش

خوش تراش-خوش اندام-خوش قد و بالا

آفتابه خرج لحیم-بیشتر بودن هزینه‌ی تعمیر چیزی از بهای نو آن

خاک و خُل-گرد و غبار-آشغال

دست به چیزی شدن-بی درنگ آن چیز را برداشتن-آماده ی استفاده از آن چیز شدن

چار چنگولی-سفت و محکم-با دست ها و پا ها

بار و بندیل-اسباب و بساطی که کسی با خود می برد
پدر کسی در آمدن-بسیار اذیت شدن-دخل کسی آمدن

خلا-مستراح

افتادن به گردن کسی-به کسی تحمیل شدن

چپه شدن-واژگون شدن به یک سمت-برگشتن
دلقک بازی-مسخره بازی
آروغ بی‌جا زدن-نابه‌جا سخن‌گفتن-نسنجیده کاری کردن

خون راه انداختن-نگا. خون به پا کردن

خوش خدمتی-خودشیرینی-چاپلوسی
دَم کسی را دیدن-رشوه دادن-آجیل دادن

ریختن پشم و پیله ی کسی-از میان رفتن قدرت کسی-ضعیف شدن کسی

دردر کردن-چو انداختن-شایع کردن

در رفتن سخن از دهن-سخنی بی اراده گفتن

خاصه-هر چیز ممتاز و از جنس عالی

تاپاله چسباندن-بوسدن محکم و پی در پی

حال و حوصله-نگا. حال و احوال

این تن را کفن کردی-این تن بمیرد

چسی در کردن-نگا. چسی آمدن