مقاله پیشگیری از جرائم و پیشگیری اجتماعی
نتیجه: نتایج تحقیق حاکی از آن است که تأثیر بازدارندگی ریش‌سفیدان و معتمدان در پیشگیری از وقوع جرم در کوهرنگ نسبتاً خوب ارزیابی می‌شود. ویژگی‌های ریش‌سفیدان و معتمدان ازجمله ساکن محل بودن و اصل و نسب داشتن تأثیر نسبتاً زیادی دارد. همچنین میزان تأثیر بینش فکری، آگاهی و تجربه ریش‌سفیدان و معتمدان بر پیشگیری از جرایم، نسبتاً زیاد است.
Widget not in any sidebars
واژگان کلیدی: ریش‌سفیدان، معتمدان، بختیاری، پیشگیری، جرائم،کوهرنگ
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-بیان مسئله:
با توجه به اینکه ایران یک کشور عمدتاً دارای بستر عشیره‌ای یا نیمه عشیره‌ای است. (هاشمی، 1390، 3) این ویژگی در کنار برخی محاسن آن، مانند انسجام اجتماعی و همکاری در برابر خطرات می‌تواند مبنایی برای وقوع برخی از جرائم باشد. مطالعات و یافته‌های تحقیقات در قلمرو تاریخ حقوق کیفری نشان می‌دهد که جوامع بشری برای مقابله با جرم عمدتاً از مجازات، آن‌هم از انواع شدید آن، استفاده می‌کرده‌اند «یعنی پیشگیری کیفری» به‌عنوان نمونه، قانون «هیتی ها» یا «هی تیت ها» و قانون «حمورابی» که مربوط به حدود چهار هزار سال پیش است و حدود یک قرن پیش کشف‌شده‌اند، رژیم کیفری نسبتاً شدیدی را البته با درجه‌های متفاوتی برای حمایت از ارزش‌های غالب و حاکم در جوامع خود و نیز مبارزه با متجاوزان به این ارزش‌ها پیش‌بینی کرده بودند. اما به حکایت همین یافته‌های حقوق کیفری و مکاتب مختلف فلسفی کیفری این شدت وحدت نظام کیفری نتوانسته است، آن‌طور که انتظار می‌رفته است، منحنی جرائم را مهار کند یا آن‌ها را از میان ببرد و در پیشگیری از وقوع جرائم تأثیر بسزایی داشته باشد. تولد رشته‌های انسان‌شناسی جنایی و سپس جرم‌شناسی در ربع آخر سده نوزدهم تا حد زیادی به دنبال شکست نظام کیفری در مهار موج بزهکاری بوده است . موضوع جرم‌شناسی یعنی علم جرم، بررسی ماهیت و فرایند تکوین جرم یا به‌عبارت‌دیگر علت شناسی جرم است. اگرچه جرم‌شناسی موضوع مطالعه عمده خود یعنی جرم را از حقوق کیفری می‌گیرد، لیکن برای انجام تحقیقات و مطالعات خود به‌عنوان رشته‌ای مستقل از مفاهیم و روش‌های خاص خود استفاده می‌کند. (نجفی ابرندآبادی 72-1371، ص 415 و بعد.) با گردآوری تعدادی از جرائم ارتکابی زیر عنوان «بزهکاری خرد»، هدف علم جرم‌شناسی آن بوده است که با توجه به خصوصیات این جرائم و با توجه به تیپ مباشران این قبیل جرائم، اقدام‌ها و تدابیر پیشگیرانه مناسب با طبیعت آن‌ها ارائه نماید. افزایش جرائم کوچک و محلی از حدود 25 سال پیش به این‌طرف در پاره‌ای کشورها، به‌ویژه جوامع صنعتی که با پدیده شهرنشینی روزافزون و توسعه افقی عمودی شهرها و کلان‌شهرها و نیز نسل دوم و حتی سوم مهاجران خارجی دست‌به‌گریبان‌اند، علاوه بر خسارات مادی، به‌ویژه موجب ظهور احساس ناامنی و ترس از بزه دیدگی در بین شهروندان شده است. درنتیجه، این قبیل جرائم کیفیت زندگی مردم را خدشه‌دار کرده درنهایت فضای فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی پیشرفت جامعه را نامطمئن و دستخوش اختلال می‌کند. (نجفی ابرندآبادی 72-1371، ص 415 و بعد.) با توجه به پیامدهای اخیر خرد است که امروزه در کنار استفاده از نهادهای قهرآمیز و کیفری و با توجه به محدود بودن ظرفیت و کارایی این نهادها، بر پیشگیری و به‌ویژه پیشگیری مشارکتی تکیه می‌شود. اما، انریکوفّری ایتالیایی جامعه‌شناسی جنایتی و نیز از بنیان‌گذاران مکتب تحققی در ایتالیا، نخستین کسی است که از پیشگیری و جانشین‌های کیفری برای مهار جرائم و مقابله با بزهکاری سخن به میان آورده است. و بدین ترتیب است که مفهوم و اصطلاح پیشگیری وارد متون جرم‌شناسی شده، به‌طوری‌که امروزه در سیاست جنایی سازمان ملل متحد، شورای اروپا و نیز بسیاری کشورها، پیشگیری یعنی اتخاذ و اعمال اقدام‌ها و تدابیر غیر کیفری و غیر سرکوب گر به‌منظور جلوگیری از وقوع جرائم، دارای جایگاه ویژه‌ای شده است (پیشگیری غیر کیفری)، که این امر خود حکایت از پذیرش یک رویکرد تازه یافت کلان نسبت به جرم و کنترل آن دارد.
در این راستا پیشگیری غیر کیفری با ابزارهای متفاوتی امکان دارد که در این پژوهش ما در نظر داریم به نقش ریش‌سفیدان و معتمدین به‌خصوص بزرگان بختیاری در پیشگیری از وقوع جرم تحقیق کنیم و بررسی نماییم که آیا بزرگان بختیاری در شهرستان کوهرنگ می‌توانند با نقش خود از وقوع جرم جلوگیری نمایند و یا اینکه در صورت وقوع جرم تا چه اندازه در حل‌وفصل دعاوی تأثیر دارند. لذا در این پژوهش بر آنیم که ابتدا مبانی پیشگیری از وقوع جرم و انواع آن را بررسی کنیم و سپس به جایگاه بزرگان بختیاری در پیشگیری از وقوع جرم به‌طورکلی و پیشگیری از جرائم محلی یا خرد به‌طور اخص بپردازیم. البته برای انجام این کار لازم است که به‌صورت میدانی و با انجام پرسشنامه مربوطه بررسی نماییم که در سال ۱۳۸۴تا۱۳۹۴ این ریش‌سفیدان توانسته‌اند در خصوص پیشگیری از جرم اقدامی را انجام دهند یا خیر و به‌طورکلی این افراد چگونه می‌توانند اقدام به پیشگیری از برخی جرائم مانند نزاع‌های دسته‌جمعی نمایند.
1-2-اهداف تحقیق:
اکنون‌که ابعاد مسئله روشن شد هدف محقق هم در این پژوهش بیان می‌گردد:
بررسی میزان تأثیر و توانمندی نفوذ بزرگان بختیاری در جهت پیشگیری از وقوع جرم در میان شهروندان شهرستان کوهرنگ در سال 1384- 1394.
اهداف فرعی:
بررسی میزان توانمندی معتمدان بختیاری برای کاهش اثرات
اختلافات و درگیری‌های قومی قبیله‌ای.
تحلیل و بررسی میزان توانمندی ریش‌سفیدان و معتمدان بختیاری در شهرستان کوهرنگ در کاهش اختلافات محلی.
1-3-سؤالات تحقیق:
بزرگان بختیاری در پیشگیری از وقوع جرم چه تأثیر می‌توانند داشته باشند؟
سؤالات فرعی:
آیا معتمدان بختیاری می‌توانند باعث کاهش اثرات اختلافات و درگیری‌های قومی قبیله‌ای شوند؟
آیا ریش‌سفیدان و معتمدان بختیاری می‌توانند تأثیری بر کاهش اختلافات محلی در شهرستان کوهرنگ داشته باشند؟
1-4-فرضیه‌های تحقیق:
با توجه به پرسش اصلی این تحقیق که در خصوص نقش بزرگان در پیشگیری از وقوع جرم بوده، فرضیه این تحقیق به شرح ذیل است:
به نظر می‌رسد که بزرگان بختیاری می‌توانند با ایفای نقش خود در بین طوایف و قبیله‌ها به‌صورت عملی از بروز برخی از جرائم پیشگیری نمایند.
فرضیه‌های فرعی:
به نظر می‌رسد که معتمدان و ریش‌سفیدان بختیاری نقش سازنده و قدرت زیادی در کاهش اثرات و اختلافات قومی قبیله‌ای دارند.
به نظر می‌رسد که معتمدان و ریش‌سفیدان می‌توانند نقش بسیار زیادی بر کاهش اختلافات محلی در شهرستان کوهرنگ داشته باشند.
1-5-نوآوری تحقیق:
سرمایه‌های اجتماعی ظرفیت‌های متنوعی دارند از سوی دیگر ظرفیت‌های سرمایه‌های اجتماعی از یک فرهنگ و جغرافیا بافرهنگ و جغرافیای دیگر ممکن است متفاوت باشند یکی از این ظرفیت‌ها پیشگیری اجتماعی محور و فرهنگ مدار از وقوع جرم و از بین بردن بستر وقوع جرم و مدیریت مراحل تکوین آن است به‌طوری‌که از وقوع آن جلوگیری نمایند. فرهنگ بختیاری نیز ظرفیت‌های قابل‌توجهی در این خصوص دارد که در صورت کشف و توجه به آن‌ها می‌توان از این ظرفیت‌ها به‌اندازه بهتر و مؤثرتری استفاده نمود.
1-6-سوابق تحقیق:
Widget not in any sidebars
واژگان کلیدی: ریش‌سفیدان، معتمدان، بختیاری، پیشگیری، جرائم،کوهرنگ
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-بیان مسئله:
با توجه به اینکه ایران یک کشور عمدتاً دارای بستر عشیره‌ای یا نیمه عشیره‌ای است. (هاشمی، 1390، 3) این ویژگی در کنار برخی محاسن آن، مانند انسجام اجتماعی و همکاری در برابر خطرات می‌تواند مبنایی برای وقوع برخی از جرائم باشد. مطالعات و یافته‌های تحقیقات در قلمرو تاریخ حقوق کیفری نشان می‌دهد که جوامع بشری برای مقابله با جرم عمدتاً از مجازات، آن‌هم از انواع شدید آن، استفاده می‌کرده‌اند «یعنی پیشگیری کیفری» به‌عنوان نمونه، قانون «هیتی ها» یا «هی تیت ها» و قانون «حمورابی» که مربوط به حدود چهار هزار سال پیش است و حدود یک قرن پیش کشف‌شده‌اند، رژیم کیفری نسبتاً شدیدی را البته با درجه‌های متفاوتی برای حمایت از ارزش‌های غالب و حاکم در جوامع خود و نیز مبارزه با متجاوزان به این ارزش‌ها پیش‌بینی کرده بودند. اما به حکایت همین یافته‌های حقوق کیفری و مکاتب مختلف فلسفی کیفری این شدت وحدت نظام کیفری نتوانسته است، آن‌طور که انتظار می‌رفته است، منحنی جرائم را مهار کند یا آن‌ها را از میان ببرد و در پیشگیری از وقوع جرائم تأثیر بسزایی داشته باشد. تولد رشته‌های انسان‌شناسی جنایی و سپس جرم‌شناسی در ربع آخر سده نوزدهم تا حد زیادی به دنبال شکست نظام کیفری در مهار موج بزهکاری بوده است . موضوع جرم‌شناسی یعنی علم جرم، بررسی ماهیت و فرایند تکوین جرم یا به‌عبارت‌دیگر علت شناسی جرم است. اگرچه جرم‌شناسی موضوع مطالعه عمده خود یعنی جرم را از حقوق کیفری می‌گیرد، لیکن برای انجام تحقیقات و مطالعات خود به‌عنوان رشته‌ای مستقل از مفاهیم و روش‌های خاص خود استفاده می‌کند. (نجفی ابرندآبادی 72-1371، ص 415 و بعد.) با گردآوری تعدادی از جرائم ارتکابی زیر عنوان «بزهکاری خرد»، هدف علم جرم‌شناسی آن بوده است که با توجه به خصوصیات این جرائم و با توجه به تیپ مباشران این قبیل جرائم، اقدام‌ها و تدابیر پیشگیرانه مناسب با طبیعت آن‌ها ارائه نماید. افزایش جرائم کوچک و محلی از حدود 25 سال پیش به این‌طرف در پاره‌ای کشورها، به‌ویژه جوامع صنعتی که با پدیده شهرنشینی روزافزون و توسعه افقی عمودی شهرها و کلان‌شهرها و نیز نسل دوم و حتی سوم مهاجران خارجی دست‌به‌گریبان‌اند، علاوه بر خسارات مادی، به‌ویژه موجب ظهور احساس ناامنی و ترس از بزه دیدگی در بین شهروندان شده است. درنتیجه، این قبیل جرائم کیفیت زندگی مردم را خدشه‌دار کرده درنهایت فضای فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی پیشرفت جامعه را نامطمئن و دستخوش اختلال می‌کند. (نجفی ابرندآبادی 72-1371، ص 415 و بعد.) با توجه به پیامدهای اخیر خرد است که امروزه در کنار استفاده از نهادهای قهرآمیز و کیفری و با توجه به محدود بودن ظرفیت و کارایی این نهادها، بر پیشگیری و به‌ویژه پیشگیری مشارکتی تکیه می‌شود. اما، انریکوفّری ایتالیایی جامعه‌شناسی جنایتی و نیز از بنیان‌گذاران مکتب تحققی در ایتالیا، نخستین کسی است که از پیشگیری و جانشین‌های کیفری برای مهار جرائم و مقابله با بزهکاری سخن به میان آورده است. و بدین ترتیب است که مفهوم و اصطلاح پیشگیری وارد متون جرم‌شناسی شده، به‌طوری‌که امروزه در سیاست جنایی سازمان ملل متحد، شورای اروپا و نیز بسیاری کشورها، پیشگیری یعنی اتخاذ و اعمال اقدام‌ها و تدابیر غیر کیفری و غیر سرکوب گر به‌منظور جلوگیری از وقوع جرائم، دارای جایگاه ویژه‌ای شده است (پیشگیری غیر کیفری)، که این امر خود حکایت از پذیرش یک رویکرد تازه یافت کلان نسبت به جرم و کنترل آن دارد.
در این راستا پیشگیری غیر کیفری با ابزارهای متفاوتی امکان دارد که در این پژوهش ما در نظر داریم به نقش ریش‌سفیدان و معتمدین به‌خصوص بزرگان بختیاری در پیشگیری از وقوع جرم تحقیق کنیم و بررسی نماییم که آیا بزرگان بختیاری در شهرستان کوهرنگ می‌توانند با نقش خود از وقوع جرم جلوگیری نمایند و یا اینکه در صورت وقوع جرم تا چه اندازه در حل‌وفصل دعاوی تأثیر دارند. لذا در این پژوهش بر آنیم که ابتدا مبانی پیشگیری از وقوع جرم و انواع آن را بررسی کنیم و سپس به جایگاه بزرگان بختیاری در پیشگیری از وقوع جرم به‌طورکلی و پیشگیری از جرائم محلی یا خرد به‌طور اخص بپردازیم. البته برای انجام این کار لازم است که به‌صورت میدانی و با انجام پرسشنامه مربوطه بررسی نماییم که در سال ۱۳۸۴تا۱۳۹۴ این ریش‌سفیدان توانسته‌اند در خصوص پیشگیری از جرم اقدامی را انجام دهند یا خیر و به‌طورکلی این افراد چگونه می‌توانند اقدام به پیشگیری از برخی جرائم مانند نزاع‌های دسته‌جمعی نمایند.
1-2-اهداف تحقیق:
اکنون‌که ابعاد مسئله روشن شد هدف محقق هم در این پژوهش بیان می‌گردد:
بررسی میزان تأثیر و توانمندی نفوذ بزرگان بختیاری در جهت پیشگیری از وقوع جرم در میان شهروندان شهرستان کوهرنگ در سال 1384- 1394.
اهداف فرعی:
بررسی میزان توانمندی معتمدان بختیاری برای کاهش اثرات
اختلافات و درگیری‌های قومی قبیله‌ای.
تحلیل و بررسی میزان توانمندی ریش‌سفیدان و معتمدان بختیاری در شهرستان کوهرنگ در کاهش اختلافات محلی.
1-3-سؤالات تحقیق:
بزرگان بختیاری در پیشگیری از وقوع جرم چه تأثیر می‌توانند داشته باشند؟
سؤالات فرعی:
آیا معتمدان بختیاری می‌توانند باعث کاهش اثرات اختلافات و درگیری‌های قومی قبیله‌ای شوند؟
آیا ریش‌سفیدان و معتمدان بختیاری می‌توانند تأثیری بر کاهش اختلافات محلی در شهرستان کوهرنگ داشته باشند؟
1-4-فرضیه‌های تحقیق:
با توجه به پرسش اصلی این تحقیق که در خصوص نقش بزرگان در پیشگیری از وقوع جرم بوده، فرضیه این تحقیق به شرح ذیل است:
به نظر می‌رسد که بزرگان بختیاری می‌توانند با ایفای نقش خود در بین طوایف و قبیله‌ها به‌صورت عملی از بروز برخی از جرائم پیشگیری نمایند.
فرضیه‌های فرعی:
به نظر می‌رسد که معتمدان و ریش‌سفیدان بختیاری نقش سازنده و قدرت زیادی در کاهش اثرات و اختلافات قومی قبیله‌ای دارند.
به نظر می‌رسد که معتمدان و ریش‌سفیدان می‌توانند نقش بسیار زیادی بر کاهش اختلافات محلی در شهرستان کوهرنگ داشته باشند.
1-5-نوآوری تحقیق:
سرمایه‌های اجتماعی ظرفیت‌های متنوعی دارند از سوی دیگر ظرفیت‌های سرمایه‌های اجتماعی از یک فرهنگ و جغرافیا بافرهنگ و جغرافیای دیگر ممکن است متفاوت باشند یکی از این ظرفیت‌ها پیشگیری اجتماعی محور و فرهنگ مدار از وقوع جرم و از بین بردن بستر وقوع جرم و مدیریت مراحل تکوین آن است به‌طوری‌که از وقوع آن جلوگیری نمایند. فرهنگ بختیاری نیز ظرفیت‌های قابل‌توجهی در این خصوص دارد که در صورت کشف و توجه به آن‌ها می‌توان از این ظرفیت‌ها به‌اندازه بهتر و مؤثرتری استفاده نمود.
1-6-سوابق تحقیق: