مقاله با موضوع تجزیه واریانس و مواد غذایی
Widget not in any sidebars
بر اساس جدول تجزیه واریانس 4-14 کلروفیل‌های a و b در سطح آماری 1 درصد تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود قرار گرفتند. در شکل‌های 4-13 و 4-14 مشاهده شد که تیمار 50 درصد کود نیتروژن + 50 درصد کود نیتروکسین بیشترین غلظت کلروفیل a و b داشتند. همچنین در رقم آزاد غلظت هر دو کلروفیل بیشتر از رقم آرمان بود که در جدول مقایسه میانگین 4-13 نیز بر همین منوال بود. به نظر می‌رسد که استفاده از کود بیولوژیک نیتروکسین با آزاد سازی عناصری از جمله فسفر باعث افزایش حلالیت عناصری در خاک شده است که به طور مستقیم بر غلظت کلروفیل گیاه اثر می‌گذارند. در همین رابطه باید به نتایج تحقیقات راجندران و همکاران (2008)، اشاره داشت که در آزمایش خود مشاهده کردند استفاده هم‌زمان از باکتری ریزوبیوم و باسیلوس به افزایش محتوی کلروفیل برگ منجر می‌گردد. یافته‌های رودرش و همکاران (2005)، نیز نشان داد که کاربرد هم‌زمان باکتری‌های حل کننده فسفات و قارچ تریکودرما باعث افزایش نیتروژن و کلروفیل برگ گردید. به نظر می‌رسد که فراهمی فسفر تأثیر معنی‌داری بر افزایش کلروفیل برگ داشته استدر رابطه با مصرف کود نیتروژن به تنهایی مشاهد شد با وجودی که غلظت‌های کلروفیل a و b را افزایش دادند اما به طرز معنی‌داری کمتر از تیمارهای تلفیقی است. تیمار مصرف کود نیتروکسین به تنهایی نیز در رتبه سوم قرار گرفت (شکل‌های 4-13 و 4-14). در تمامی تیمارها نیز رقم آزاد دارای غلظت‌های کلروفیل a و b بیشتر و معنی‌داری نسبت به رقم آرمان داشت.
جدول 4-13- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت کلروفیل aتحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود
تیمار
صفت سیستم‌های کودی ارقام
کود نیتروژن کود نیتروکسین 50 درصد نیتروژن + 50 درصد نیتروکسین شاهد بدون مصرف کود رقم آزاد رقم آرمان
کلروفیل a
( میلی گرم در گرم وزن تر برگ ) b31/0 c27/0 a34/0 d23/0 a33/0 b28/0
کلروفیل b
( میلی گرم در گرم وزن تر برگ ) b103/0 c090/0 a113/0 d076/0 a110/0 b081/0
حروف مشترک؛ عدم تفاوت معنی دار در سطح 5 درصد احتمال توسط آزمون دانکن
شکل 4-13- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر غلظت کلروفیل a
شکل 4-14- اثرات متقابل سیستم‌های کودی و ارقام نخود بر غلظت کلروفیل b
4-12-2- پروتئین دانه
بر اساس جدول تجزیه واریانس 4-14 تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود در سطح آماری 1 درصد بر مقدار پروتئین دانه نخود معنی‌دار بود. در شکل 4-15 مشاهده شد که تیمار 50 درصد کود نیتروژن + 50 درصد کود نیتروکسین به همراه رقم آزاد دارای بیشترین میزان پروتئین دانه بود. به نظر می‌رسد عواملی چون دسترسی زیاد گیاه به مواد غذایی و نقش با ارزش کود بیولوژیک نیتروکسین در آزاد سازی عناصر محلول در خاک و افزایش جذب آنها توسط گیاه، در افزایش درصد پروتئین دانه تاثیر زیادی داشته است. بر اساس تحقیقات کود زیستی باکتریایی اثر معنی‌داری نیز بر میزان پروتئین داشته است، به طوری که میزان پروتئین دانه گیاهان تلقیح شده نسبت به گیاهان تلقیح نشده بیشتر بوده است. تأثیر مثبت باکتری‌های زیستی در حلالیت فسفر توسط محققان به اثبات رسیده است. علاوه بر توانایی حل کنندگی فسفات، این باکتری‌ها با خاصیت ضدپاتوژنی باعث کاهش بیماری‌ها، بهبود ساختمان خاک و تحریک رشد رویشی گیاه نیز می‌شوند (رام رائو و همکاران، 2007). در این تیمار رقم آرمان به طرز معنی‌داری درصد پروتئین کمتری داشت که بیشتر به خصوصیات واریته‌ای آن مربوط باشد. تیمار مصرف کود نیتروژن به تنهایی در رتبه دوم قرار داشت و پس از آن تیمار مصرف کود نیتروکسین قرار داشت که با هم اختلاف معنی‌داری نیز داشتند. به نظر می‌رسد که کود نیتروکسین به تنهایی تاثیر زیادی در افزایش پروتئین دانه نخود نداشته باشد و نقش مکملی آن در کنار کود نیتروژن دارای ارزش بیشتری باشد. پس از آن تیمار شاهد بدون مصرف کود در رتبه آخر قرار داشت (شکل 4-15). با توجه به نقش کلیدی نیتروژن در افزایش درصد پروتئین دانه غلات و حبوبات، کاهش معنی‌دار درصد پروتئین دانه امری بدیهی باشد. در تمامی تیمارهای مورد استفاده رقم آرمان به طور معنی‌داری درصد پروتئین کمتری نسبت به رقم آزاد داشت. بر اساس جدول مقایسه میانگین 4-14 نیز تیمار 50 درصد کود نیتروژن + 50 درصد کود نیتروکسین به همراه رقم آزاد دارای بیشترین درصد پروتئین دانه بودند. طی آزمایش گلدانی اوزترک و همکاران (2003)، زیست توده، عملکرد دانه، مقدار پروتئین و نیتروژن ناشی از تلقیح باکتری‌های زیستی افزایش معنی‌داری یافت. آنها جذب نیتروژن را مکانیسم اصلی این افزایش عملکرد گزارش کردند که با نتایج این تحقیق در رابطه با نقش کودهای بیولوژیک در افزایش درصد پروتئین همخوانی دارد.
جدول 4-14- مقایسه میانگین اثرات ساده صفت پروتئین دانه تحت تاثیر سیستم‌های کودی و ارقام نخود
تیمار
صفت سیستم‌های کودی ارقام
کود نیتروژن کود نیتروکسین 50 درصد نیتروژن + 50 درصد نیتروکسین شاهد بدون مصرف کود رقم آزاد رقم آرمان
پروتئین دانه ( % ) b63/25 c41/23 a32/28 d82/19 a65/27 b38/21
حروف مشترک؛ عدم تفاوت معنی دار در سطح 5 درصد احتمال توسط آزمون دانکن